Kaldıraç Nedir? Kaldıraç Hesaplama [Örnekler]

Kaldıraç; şirketlerin bankalardan kredi alarak ya da tahvil gibi sabit getirili borçlanma araçlarını ihraç ederek yatırımlarına ek kaynak sağlarken kullandıkları sistemdir. Finansal kaldıraç oranı ise; şirketlerin finansal durumlarını ve borçlarını çevirebilme yeteneklerini gösteren bir orandır. Toplam varlıkların toplam sermayeye bölünmesi ile beraber finansal kaldıraç oranı nedir sorusuna yanıt olarak hesaplanmaktadır. Gelişmiş ülkelerde oranlar %60’a kadar artış gösterebilmektedir. Oranın yüksek olması; şirketin finansal ödemelerinde zorluk çekeceği, ödeme riskinin artış göstereceği, kreditörler konusunda ana para taksitleri ve faizleri konusunda şirketin problem yaşayacağı anlamlarını taşımaktadır.

Kaldıraç Nedir?

Finansal kaldıraç anlamına bakıldığında; yatırımcının net karını arttırmak için borç kullanmasına verilen isimdir. Bundan yararlananlar, faaliyet karlarındaki 1 birimlik artışa karşılık olarak kaldıraç oranına göre daha yüksek artış kazanabilmektedirler. Etkisini belirleyebilmek için finansal kaldıraç derecesi kullanılmaktadır. İngilizce karşılığı; Degree of Financial Leverage olmaktadır. DFL olarak kısaltılmaktadır. Varlıkların finanse edildiği toplam kaynaklarda finansman gideri yaratacak olan kaynak ne kadar fazla ise; DFL de o kadar fazla olmaktadır.

Yüksek borçluluk oranına sahip olan ve finansal kaldıraçtan yararlanan yatırımcılar ise; borcun anapara ve faiz ödemesi yükümlülüğünün altına girecekleri için aldıkları finansal risk de daha fazla olmaktadır. Özellikle yatırımcı olan kişi veya firma nakit sıkıntısı çektiği bir dönemde bu riski alır ve borçluluk oranı daha da artar ise; iflas ya da temerrüt durumu ile karşı karşıya kalabilmektedir. Bu durum yatırımcının borç ve özkaynak maliyetlerinde de artış yaşanmasına neden olabilmektedir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Az Parayla Yatırım En İyi Nasıl Yapılır? [2023]

Yüksek kaldıraç kullanan kuruluşlara örnek vermek gerekir ise; bankalar buna örnek olarak gösterilebilmektedir. Yüksek oran ile bankalar müşterilerine kredi olarak topladıkları mevduatı ve diğer kuruluşlardan aldıkları kredileri plase etmiş olmaktadırlar. En fazla finansal regülasyona tabi olup denetlenen sektör bankacılık sektörü olmaktadır.

Finansal Kaldıraç Oranı Nedir? Neyi Açıklamaktadır?

Bununla ile anlaşılabileceklere bakıldığında; şirketteki varlıkların ne kadarının borçlanma yolu ile finanse edildiğini açıklamaktadır. Şirketin yüzde kaçının yabancı kaynaklardan karşılandığını açıklamak için kullanılmaktadır. Oran eğer yüksek olur ise; şirketin ödeme riski artmakta ve borçların ana para taksitleri ile faizlerinin ödenmesinin şirket açısından zorlanılabilecek bir durum olacağı anlamını taşımaktadır.

Kaldıracın Ortaya Çıkış Hikayesi Nedir?

Kaldıraçın tarihçesine bakıldığında; 1970li yıllarda Bretton Woods anlaşmasının bitmesi sonrasında ortaya çıkmıştır. O yıllarda döviz kurlarında volatilite, swap gibi farklı ürünler de kullanılmaya başlanmıştır. Teknolojinin seneler içerisinde gelişmesi sonucunda kaldıraçlı türev piyasalarda kullanılmaya başlanmıştır. Banka gibi finansal kuruluşlar ve bireysel yatırımcılar; dar spread ve yüksek kaldıraç oranları ile işlem yapabilmektedirler. Bu oran ile yüksek hacimli işlemlerin yapılmaya başlanması ise Forex piyasasının denetlenmeye başlanmasına ve güvenilirliğini kanıtlayarak yasallaşmasına dayanmaktadır. 2012 Yılı ile beraber SPK regülasyonu dolayısı ile finansal kuruluşlar denetlenmeye başlanmıştır ve hem büyük hem de küçük yatırımcılar da daha güvenli şekilde işlemlerini gerçekleştirmektedirler.

Forex Kaldıraç Hesaplama

Binance Kaldıraç Hesaplama (Binance Futures Calculator)

Binance’de pozisyon açmadan önce likidasyon fiyatı, PNL ve risk hesaplaması yapmak için Binance Futures Calculator kullanabilirsiniz.

Finansal Kaldıraç Oranı ve Kaldıraç Nasıl Hesaplanır?

Kaldıraç oranı hesaplaması veya kaldıraç hesaplaması yapılırken borçlar toplam aktiflere bölünmektedir. Bu orana borç oranı ismi verilmektedir. Hesaplanmış olan finansal oran; değer varlıklarının borçlar ile finanse edilen kısmını göstermektedir. Yüksek borca sahip olan işletmelerin ödeme riskleri de artacağı için kreditörler işletmeler için bu oranın düşük olmasını tercih etmektedirler. Ancak yabancı kaynak kullanımı eğer öz sermaye karlılığını arttırıyor ise; kaldıraç etkisi olarak isimlendirilen bu durum olumlu karşılanabilmektedir. Ortakların düşük sermaye ile öz kaynak karlılıklarını arttırma durumlarında borçlanma olumlu karşılanabilmektedir. Ancak yine de yüksek yabancı kaynak kullanımı, işletmenin risk derecesini arttıran bir durumdur.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Forex Nedir? Güvenilir mi? [Forex Yatırım]

Faaliyet Kaldıraçlı İşlem Hesaplama Formülü Nedir?

Kaldıraç = Açılan Pozisyon Hacmi (Fiyat x Miktar) – Ödenmesi Gereken Teminat Tutarı

Örneğin, bir yatırımcının 50:1 oranı ile 1 lot (100.000) ABD doları almak için poziyon açtığını varsayalım. Yatırımcının bu işlemi gerçekleştirmek için pozisyon büyüklüğünün 1/50’i veya %2’sine karşılık gelen minimum teminat tutarı olan 2.000 ABD dolarını Foreks teminat hesabına nakit olarak yatırması gereklidir. Bu işlem için yatırımcının kullanacağı kaldıraç:

100.000 – 2.000 = 98.000 ABD dolarıdır.

Türkiye’de izin verilen azami kaldıraç oranı 10:1 ve asgari teminat tutarı 50.000 TL olduğuna göre, teminat hesabında 50.000 TL olan bir yatırımcının açabileceği maksimum pozisyon büyüklüğü 500.000 TL ve kullanılabileceği kaldıraç tutarı:

500.000 – 50.000 = 450.000 TL ‘dir.

Standart Foreks işlemlerinde minimum işlem tutarı 1 lot yani 100.000 ABD dolarına eşdeğer bir döviz pozisyonu açılması gereklidir. Buna göre 100.000 ABD doları eşdeğeri döviz alım/ satım pozisyonu açan yatırımcı azami 10:1 kaldıraçlı yatırım yapabileceği için 10.000 ABD dolarına eşdeğer bir tutarı teminat hesabında bulundurması gereklidir.

Kaldıraçlı İşlem Nedir? Kaldıraçlı İşlem Örnekleri

Kaldıraçlı Altın İşlemi Örneği 1

Foreks piyasasında kaldıraçlı yapılan altın alım/ satım işlemleri ons altın fiyatı üzerinden hesaplanır. Altın işlemlerinde 1 lot 100 ons altına karşılık gelir. Bu kaldıraçlı işlemde altın ons fiyatının 1.400 ABD doları olduğunu ve altının fiyatının yükselmesini beklediğiniz için 10:1 oranı kullanılarak 1 lot altın alış (uzun) pozisyonu açtığınızı varsayalım.

Altının fiyatı 1.420’ye yükselirse açtığınız pozisyonun büyüklüğü 142.000 ABD dolarına yükselir. İlk yatırım tutarıyla arada oluşan fark kar hanenize yazılır.

Toplam Kar = 142.000 – 140.000 = 2.000 ABD doları

Altın fyatındaki 20 dolarlık artış 1 lot altında 2.000 dolar kar sağlar. 10:1 kaldıraç oranının sağladığı etkiyle 1 lotluk yatırımdan elde edilen toplam kar:

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Tahvil Nedir? Tahvil Türleri ve Faizleri Nelerdir?

Kaldıraçlı İşlem Karı: 20 x 100 = 2.000 ABD doları

Aynı işlem kaldıraç kullanılmadan yapılsaydı 14.000 TL lik teminatla sadece 10 ons altın satın alınabileceği için elde edilecek kar

Kaldıraçsız İşlem Karı = 14.000 / 1.400 x 20 = 200 ABD doları olacaktı.

Kaldıraçlı Altın İşlemi Örneği 2

Altının ons fiyatı: 1.400 ABD doları
Lot Miktarı:1
1 Lot: 100 ons
Kaldıraç Oranı: 10:1
Pozisyon Büyüklüğü: 1.400 x 100 = 140.000 ABD doları
Minimum Teminat: 140.000/10 = 14.000 ABD doları

Altının fiyatının1.380’ ABD dolarına düşmesi durumuda açtığınız pozisyonun büyüklüğü 138.000 ABD dolarına düşer. İlk yatırım tutarıyla arada oluşan fark zarar hanenize yazılır.

Toplam Zarar = 138.000 – 140.000 = 2.000 ABD doları

Bu durumda altın fyatındaki 20 dolarlık düşüş 1 lot altında 2.000 dolarlık kayba neden olur. 10:1 oranının sağladığı etkiyle 1 lotluk yatırımın neden olduğu zarar:

Kaldıraçlı İşlem Zararı: 20 X 100 = 2.000 ABD doları

Aynı işlem kaldıraç kullanılmadan yapılsaydı 14.000 TL lik teminatla sadece 10 ons altın satın alınabileceği için:

Kaldıraçsız İşlem Zararı = 14.000 / 1.400 x 20 = 200 ABD doları
olacaktı.

forex eğitim kitapları

Sektörlere Göre Finansal Kaldıraç Oranları Nasıl Karşılaştırılır?

Sektörlerin kaldıraç oranı farklılığı ile karşılaşılabilmektedir. Sermaye yoğun sanayi işletmelerinde oranlarının diğer sektörlere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Yazılım ve teknoloji şirketleri için ise; kaldıraç oranları daha düşük olmaktadır. Finansal kaldıraç için normal kabul edilen oranı ortalama ½ oranı olmaktadır.

Hisse Senetleri Piyasasında Kaldıraç Etkisi Nasıldır?

kaldıraç nedir
Kaldıraç Nedir? Kaldıraç Hesaplama [Örnekler]

Hisse senetlerinde etkisine bakıldığında; kredi işlem ismi altında yatırımcıların hisse senedi alımı için ayırdıkları birikimlerinin birkaç kat fazlası ile işlem yapabilmelerini sağlayan bir özelliktir. Müşteri risk profillerine göre piyasa aracı kurumları müşterilerinin risk oranlarını belirlemektedirler ve buna göre belirlenen kaldıraç oranları ile kredili işlem yapabilme imkanı sunmaktadır.

1:5, 1:10, 1:20 gibi farklı oranlar işlem yapabilmeleri mümkün olmaktadır. Örnek vermek gerekir ise; 1:10 oranı ile 100.000 TL’lik bir hisse senedi yatırımı yapacak olan yatırımcının 1.000.000 TL’ye kadar hisse senedi alımı yapabilmesi mümkün olmaktadır.

VİOP Piyasasında Kaldıraç Etkisi Nasıldır?

VIOP’ta kaldıraç etkisi, düşük teminat ile yüksek pozisyon büyüklüğüne sahip olunabilmesini sağlamaktadır. Sözleşme büyüklüğüne göre daha az sermaye yatırılması sonucunda daha yüksek getiri getirebilecek pozisyonlar alınabilmektedir. VIOP’a etkisi, tercih edilen yatırım enstrümanına göre değişiklik göstermektedir. 1:10, 1:25 arasında değişen oranları ile VIOP’ta işlem yapılabilmektedir. Yurtdışındaki piyasalarda etkisi biraz daha fazla olmaktadır ve 1:70 oranına kadar çıkabilmektedir.

Forex Kaldıraç Oranları Nasıldır?

Forex kaldıraç oranları; tercih edilen aracı kurumun yurtdışında veya Türkiye’de olmasına göre değişiklik göstermektedir. 2017 yılının şubat ayında SPK’nın Forex piyasalarında yapılacak olan işlemler için yaptığı mevzuat düzenlemesi sonucunda, Türkiye merkezli olan Forex aracı kurumlarında maksimum 1:10 oranı ile işlem yapılabilmektedir.

Yurtdışı Forex şirketleri ile yapılacak olan işlemlerde ise kaldıraç oranı 1:1000’e kadar çıkabilmektedir. Forex piyasasında düşük teminat ve yüksek kaldıraç oranı ile yüksek risk alarak yüksek tutarda kazanç sağlayabilmek mümkün olmaktadır. Forex piyasasında yeni yatırım yapmaya başlayacak olanların yüksek oranlar ile işlem yapmaya başlamaları onlar için kötü olabilmektedir. Piyasa hakkında yeterli bilgi ve tecrübe edinmeden yüksek oran ile işlem yapılması tavsiye edilmemektedir.

kaldıraç oranı
Kaldıraç Nedir? Kaldıraç Hesaplama [Örnekler]

Kaldıraçlı İşlemler Yatırımcıya Risk Yaratır Mı?

Kaldıraçlı işlemlerin risk oranına bakıldığında; oran arttıkça risk oranı da artış göstermektedir. Ancak her zaman birbirleri ile tam anlamı ile doğru orantılı olmayabilmektedirler. Forex piyasasındaki bu oranlar üzerinden örnek vermek gerekir ise; Forex piyasasına 100.000 USD başlangıçlı teminat ve 1:1 kaldıraç oranı ile giriş yapıldığı varsayılsın. USD/TRY paritesinde pozisyon açılacak olsun.

MetaTrader 4 işlem platformunda 1 lotluk pozisyon açılabilmesi için bu tutarın tamamının kullanılması gerekeceğinden yatırımcının serbest teminatı kalmamaktadır. Ancak yatırımını 1:100 kaldıraç oranı ile yapacak olması durumunda; 100.000 USD paranın sadece 1.000 USD’si ile pozisyonu açabilmesi mümkün olmaktadır. Serbest teminat güvencesi ise 99.000 USD olmaktadır.

Finansal kaldıraç Forex piyasasında işlem yapacak olan yatırımcılar için değerlendirildiğinde; yüksek oran her zaman yüksek zarara denk düşmemektedir. 1:1 kaldıraç oranı ile işlem yapan yatırımcı ile 1:100 oranı ile işlem yapan yatırımcının 1 lotluk pozisyondan elde ettiği karı/zararı eşit olmaktadır. Oranına göre başlangıçtaki teminatın çok veya az olması değişiklik göstermektedir.

2 YORUMLAR

SORUNUZU SORUN

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

BİZİ TAKİP EDİN

15,482BeğenenlerBeğen
8,251TakipçilerTakip Et
12,545TakipçilerTakip Et

EN İYİ FOREX ŞİRKETLERİ

Yerli & Yabancı Tüm Aracı Kurumların Teknik Değerlendimeleri ve Karşılaştırmaları!

Çok Okunanlar